BÀN VỀ DÂN KHÍ, DÂN TRÍ, DÂN SINH

Lạy vong linh hồn cụ Phan Châu Trinh

Cụ mất đi nhưng tiếng thơm còn mãi. Tư tưởng của cụ vẫn như ngọn hải đăng soi đường. vậy mà vì đâu nên nỗi  . ngót trăm năm qua những điều tinh hoa ấy  vẫn chưa được dân tộc mình lĩnh hội . người Việt mình thông minh, chịu khó và nhanh nhẹn, vì đâu nên nỗi xếp thứ hạng hèn kém như thế này trên thế giới. tự do báo chí, tự do  ngôn luận vẫn chỉ là trong mơ ước, còn những thứ giả dối thì lại được hợp pháp hóa và tồn tại như một sự thật hiển nhiên

Mạn bàn về dân khí dân trí dân sinh của cụ

Nhân là người và dân cũng là người. khác nhau ở chỗ, nhân là con người không bị tác động bởi tham sân si, là con người có đạo lý. Còn dân là con người bị chi phối bởi các hoàn cảnh xã hội và rất linh động biến đổi

Nhưng động và tĩnh là hai mặt đối lập, không thể phủ nhận mặt nào, vì vậy trách nhiệm của mỗi người là nhân hóa cái dân trong mỗi chúng ta

Xét từ một nhãn quan khác, có thể hình dung khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh như 3 cạnh của tam giác đều, đòi hỏi phải làm cùng lúc vì khó có thể xác định việc nào trước việc nào sau

Vậy dân khí dân trí và dân sinh là gì

dân sinh là đời sống của người dân. Đời sống vật chất của xã hội

Dân trí là tri thức của xã hội,

Dân khí là sức mạnh tinh thần của người dân. Sức mạnh này thể hiện qua sự công bằng trong xã hội.

Dân sinh và dân trí chỉ biến người dân trở thành chuyên viên các loại,. Dân khí đi kèm với dân sinh và dân trí mới thực sự đẩy con người tiến lên hàng ngũ trí thức chân chính.

Dân sinh và dân trí chỉ tạo ra sân chơi cho xã hội. Dân khí mới làm cho cuộc chơi kia diễn ra trong công bằng và hạnh phúc. Dân sinh và dân trí chỉ tạo ra triết lý mặt phẳng, dân khí đã biến triết lý mặt phẳng kia thành triết lý lập thể, triết lý bay bổng. Trong điều kiện bay bổng vừa kể, tư tưởng Phan Châu Trinh vừa có điều kiện  nhìn đời sống một cách tròn đầy và sinh động vừa có khả năng mang lại những giải đáp thích nghi và kịp thời dành cho  vô số khó khăn của xã hội. Đó là giá trị cốt lỏi hàm chứa bên trong ba trụ cột tư tuỏng Dân sinh, Dân trí, Dân khí của nhà cách mạng Phan Châu Trinh

Vậy tình hình dân khí dân trí và dân sinh của nước ta hiện tại thì sao . nhắc đến thêm buồn. đói nghèo không thể nào thê thảm như ngày xưa, người có của ăn của để cũng không thiếu, người đi học nước ngoài cũng nhiều, đại học mọc lên như nấm, như vậy dân sinh và dân trí nào đâu đến nỗi, nhưng vấn đề ngày nay chính là một dân khí bệ rạc.

1. Trong khi người nước ngoài có chí cao, dám chết vì việc nghĩa, vì lợi dân ích nước; thì người nước mình tham sống sợ chết, chịu kiếp sống nhục nhã. Mặt dày vô liêm sỉ, không biết xấu hổ, không biết tự rút lui khi làm sai

2. Trong khi người nước ngoài dẫu sang hay hèn, nam hay nữ ai cũng lo học lấy một nghề; thì người mình chỉ biết trông chờ cô dì chú bác xin việc, chạy chỗ này xin chỗ kia. Quan hệ với người này người kia hòng kiếm một chiếc ghế để ngồi đó và hưởng thụ

3. Trong khi họ có óc phiêu lưu mạo hiểm, dám đi khắp thế giới mở mang trí óc; thì ta suốt đời chỉ loanh quanh xó bếp, hú hí với vợ con. Nói đến đi du lịch thì tiếc tiền tiếc của. nói đến mạo hiểm thì bảo người ta ngu. Nói tới khám phá thì e sợ nguy hiểm

4. Trong khi họ có tinh thần đùm bọc, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau; thì ta lại chỉ quen thói giành giật, lừa đảo nhau, làm thật ăn cháo bố láo ăn cơm. Chúng ta vẫn thường ngày mở mồm nói câu đó như 1 chân lý. Coi việc lừa được người khác như 1 chiến công.

5. Trong khi họ biết bỏ vốn lớn, giữ vững chữ tín trong kinh doanh. Bảo vệ môi trường, khuyến khích sáng tạo, quan tâm tới khoa học và nông nghiệp  thì ta quen thói bất nhân bất tín, cho vay nặng lãi, mở hiệu cầm đồ , ăn quỵt.  tàn phá môi trường để kiếm vài đồng bạc. lấy đất nông nghiệp để làm nhà ở, nhà máy. Nông nghiệp là 1 ngành quan trọng nhưng nông dân lại là thành phần nghèo đói nhất xã hội. tiền bạc thì đem ra nước ngoài mua đồ xa xỉ để đánh bóng cái vẻ bề ngoài, che đậy cái bản chất mục rữa bên trong

6. Trong khi họ đối xử với nhau tốt khi còn sống và chết thì làm ma chay tiết kiệm ; thì ta đối xử với nhau tệ bạc khi sống, cha mẹ anh em còn sống thì không đoàn kết tới khi chết bày đặt ma chay linh đình thổi kèn đánh trống cho oai với thiên hạ rằng mình có hiếu

7. Trong khi họ ra sức cải tiến phát minh, máy móc ngày càng tinh xảo; thì ta đầu óc thủ cựu, đào tao 1 loạt tiến sĩ giấy thạc sĩ giấy cử nhân giấy rồi ngồi vẽ hươu vẽ vượn với nhau trong viện nghiên cứu. thức ăn cho con cá không làm nổi. con ốc vít làm không xong ếch ngồi đáy giếng. thấy người giỏi thì trù dập, ai đưa ý tưởng hay thì xúm vào đả phá cho rằng chơi trội đi trái lại cộng đồng

8. Trong khi họ giỏi tổ chức công việc, sắp xếp giờ nghỉ giờ làm hợp lý, thì ta chỉ biết chơi bời, rượu chè cờ bạc, bỏ bê công việc. uống bia nhiều nhất. xem phim sex nhiều nhất, đánh nhau trong ngày tết nhiều nhất, tai nạn giao thông hàng ngày nhiều nhất,   ……

9. Trong khi họ biết giáo dục con giới tính cho trẻ con từ nhỏ thì ta tránh né xấu hổ để rồi tỷ lệ phá thai cao nhất,

10.Trong khi họ làm việc quan cốt ích nước lợi dân, đúng là “đầy tớ” của dân, được dân tín nhiệm; thì ta lo xoay xở chức quan để no ấm gia đình, vênh vang hách dịch khúm núm với người trên nhưng quát nạt người dưới.

Mỗi ngày báo chí đều đưa tin , đại gia đám cưới xe siêu sang trong khi nợ nông dân , rồi thì vườn cây bạc ti , xe ô tô hàng tỷ. , chân dài với đại gia, hàng hiệu với người đẹp... Tất cả đều phản ảnh một thực trạng dân khí suy yếu, mà dân sinh thì đang có một khoảng cách ngày càng xa giữa nhiều thành phần xã hội. bất bình đẳng thu nhập, người ăn không hết người lần không ra.

Đạo đức thì còn tệ hơn nữa  con gái hát dở mà mẹ khen hay chửi mắng ban giám khảo, thầy giáo dụ học sinh vào nhà nghỉ, teen rủ nhau vào nhà nghỉ, con cái giết cha mẹ. giết người yêu khi không được cưới. đăng clip sex. Dọa tống tiền người yêu bằng ảnh sex. Quỳ gối treo biển giữa đường cầu xin người yêu quay lại. ra nước ngoài thì trộm cắp. du lịch thì chặt chém. Hàng hóa thì đồ giả tràn lan. Giao thông thì tệ hại…. Tất cả đều phản ảnh một thực trạng dân khí suy yếu, và dân trí thì lệch lạc trong tư duy, người có học thì không thiếu, nhưng hiểu đạo nghĩa và có đạo đức  thì nào có bao nhiêu....

Rồi thì học sinh chán ghét lịch sử.  lịch sử nước mình học chẳng rõ,  lịch sử  Trung Quốc còn rõ hơn, thanh niên trai tráng  khóc sướt mướt khi không được xem thần tượngHàn Quốc

Phim ảnh thì còn tệ hơn nữa, không có gì ngoài cảnh sex, nội dung phim nhạt nhẽo, diễn viên diễn xuất  dưới mức tầm thường,  đóng phim hết cả triệu đô không bán được 1 vé. Tính giáo dục không có mà chỉ nặng tính tuyên truyền

Tất cả đều phản ảnh một thực trạng dân khí suy yếu, một đời sống tinh thần cằn cỗi. một môi trường sống dối trá

Tiếp theo phong trào Duy Tân của tiền nhân blogger Duy Tân Hội  hứa sẽ đóng góp sức hèn của mình vào việc nâng cao dân khí. Ít nhất là đối với những người thân quen